Posts tagged as: Wakhan Koridoru
|
AFGANİSTAN’IN KUZEYİ: TALİBAN, ABD, ÇİN VE TÜRKİYE Prof. Dr. Osman Metin Öztürk Taliban’ın, Afganistan’ın kuzeyinde, Özbekistan’ın güneyinde kalan Şibirgan kenti ile, Tacikistan’ın güneyinde kalan Kunduz kentini ele geçirdiği, ABD’nin de B-52 bombardıman uçakları ile Şibirgan’daki Taliban mevzilerini bombaladığı ifade ediliyor[i]. Afganistan kuzeyinde, Taliban’ın ele geçirdiği Şibirgan ve Kunduz vilayetleri, bu nedenle ABD’nin B-52 uçakları ile bombaladığı ve “hayalet gambot uçakları”[ii] sevk ettiği bölge, Çin’in Sincan-Uygur Özerk Bölgesine açılan Wakhan koridorunu kontrol açısından, dolayısıyla Çin-ABD rekabeti bağlamında, son derece önemlidir. Hatırlanacağı üzere, geçtiğimiz ay (Temmuz) içinde, bir Taliban heyeti Çin’i ziyaret etmiş, Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi ile bir araya gelmiş[iii] ve Taliban’dan, Çin’in Afganistan’ın yeniden inşası için yatırımlarını memnuniyetle karşılayacaklarını dair bir açıklama gelmişti[iv]. Pekin’den şu an itibarıyla bir açıklama gelmemiş olması, Çin’in, Taliban’ın Afganistan’ın kuzeyinde, Wakhan koridorunu yakından ilgilendiren söz konusu ilerleyişinden rahatsız olmadığı anlamına alınabilir. Bunlar, Taliban’ın Çin ile olan ilişkilerinin olumlu bir mecrada olduğuna işaret eden hususlar olarak görülüyor. Ve hiç şüphesiz, bunda, Sovyet işgali sırasında, Çin’in dolaylı yollardan İslami direnişçilere verdiği desteğin bugüne gelmiş hatırasının payı olduğu da ileri sürülebilir. Devamı… |
|
TALİBAN’DAN KAÇAN AFGAN ASKERLERİNİN TACİKİSTAN’A SIĞINMASI Prof. Dr. Osman Metin Öztürk Batılı ülkeler askerlerini Afganistan’dan çeker ve diplomatik temsilciliklerini kapatır ya da küçültür iken, Afganistan’ın kuzeyinde, Bedahşan’da da, Taliban’dan kaçan Afgan askerlerinin komşu Tacikistan’a sığındığı, bu suretle Tacikistan’a sığınan Afgan asker sayısının bini aştığı ifade ediliyor[i]. Bedahşah’ın konumu çok stratejik, çok değerli. Çünkü Çin’in Sincan-Uygur Özerk bölgesine komşu; Afganistan, Wakhan koridoru üzerinden Çin’in “sorunlu” bu bölgesine açılıyor. Devamı… |
|
Şİİ MİLİSLER İRAN’A NİYE DÖNÜYOR OLABİLİR? Prof. Dr. Osman Metin Öztürk World Politics Review (WPR)’de yer alan kısa bir analizde[i], İran destekli Şii milislerin Suriye’den geri dönüşlerinin ABD’nin stratejisini nasıl etkilediği ele alınmıştır. Analizde ağırlıklı olarak, Suriye’den dönen Afgan Hazara’lardan oluşan Şii milisler üzerinde durulmuştur. Ancak İran’a geri dönüşlerin, sadece bunlarla sınırlı olmadığı; Irak’tan, Suriye’den ve Lübnan’dan da Şii milis dönüşleri olduğu belirtilmiştir. Devamı… |
|
ABD KATAR’DA TALİBAN İLE “NİYE” VE “NEYİ” GÖRÜŞÜYOR? Prof. Dr. Osman Metin Öztürk Bu hafta Katar’da gerçekleşmesi beklenen Afganistan konusundaki ABD-Taliban görüşmesi yapılamamış, ertelenmiş… Bu gelişme, “yalpalama” olarak yorumlanıyor[i]. Ancak ertelemenin, görüşmenin katılımcı listesi ve gündemi ile ilgili bir anlaşmazlıktan ileri gelmediği; sorunun, barışı sağlamaya dair bu girişimin zamanlaması olduğu ifade ediliyor. Deniliyor ki, tarafların Afganistan’da barışı sağalama isteğinden şüphe duyulmamaktadır. Bu görüşe belki Taliban açısından iştirak edilebilir. Fakat ABD açısından aynı şeyi söylemek bana güç gelmektedir. Çünkü Afganistan’a barış gelmesi demek, ABD’nin Afganistan’daki varlığına ihtiyaç duyulmaması, dolayısıyla Afganistan’ı terk etmek zorunda kalması demektir. Peki, ABD, bugün ve görünür gelecek itibarıyla, Afganistan’ı terk edebilir mi? Devamı… |
|
ÇİN-RUSYA GÜNCEL İLİŞKİLERİ VE TÜRK DÜNYASI Prof. Dr. Osman Metin Öztürk I. Dünya, yeni bir “çok kutupluluğa” doğru yol alıyor. Çin-Rusya ilişkileri, bu bağlamda son derece önemlidir. Bu önem de, sadece bugün için değil, görünür gelecek için de söz konusudur. Akla gelen şu sorulara verilecek cevapların, konunun anlaşılmasına hizmet edeceği düşünülmektedir. Soğuk Savaş yıllarının iki kutbundan biri olan Moskova, bugün olmasa bile görünür gelecekte yeniden bir kutup olabilecek midir? ABD’nin kutup olma statüsünü koruduğu ve Çin’in yeni bir kutup olduğu yönündeki algının giderek güçlendiği dikkate alındığında, Rusya’nın “üçüncü kutup” olma şansı var mıdır? ABD’nin Ukrayna krizi üzerinden Rusya’ya yüklenmesini ve Çin’in bu konuda sessiz kalmasını nasıl okumak/anlamak gerekir? Ve Çin-Rusya ilişkilerine bakarken, niçin ve nasıl bir Türk Dünyası gerçeği ile karşılaşılmaktadır? Türk Dünyasının güncel jeopolitiği neler söylemekte ve Ankara için ne gibi imkanları ve fırsatları bünyesinde barındırmaktadır? Devamı… |