KATAR’IN TACİKİSTAN’DA BANKA KURMASINA ANLAM YÜKLEMESİ …

Katar’dan, başında Şeyh Halid Al Thani’nin bulunduğu Ezdan Holding’in, Tacikistan’da İslami esaslara göre işleyen bir banka kuracağı ifade edilmiştir…

Katar, küçük bir ülke olmasına rağmen, eğitime/bilgiye (önleyici istihbarata)  yaptığı ciddi yatırımlar üzerinden güncel uluslararası politikada öne çıkan bir ülkedir. Hem Arap Baharındaki, hem de Suriye, Mısır ve Irak ile ilgili olarak yaşanmakta olan krizlerdeki yeri, bu durumun bir göstergesi niteliğindedir. Ve Katar, belirtilen süreçlerin hepsinde, genelde ABD ile birlikte hareket etmektedir.

Tacikistan ise, jeopolitiği giderek değer kazanan bir ülkedir. Afganistan’a ve Çin’e komşu oluşu, Doğu Türkistan’a açılan Wakhan Koridorunu kuzeyden kontrol edişi, Tacikistan’ın jeopolitik önemini artıran hususlardandır. Özbekistan’ın Af-Pak bölgesi bağlamında kritik bir ülke oluşu ve Taşkent-Duşanbe ilişkileri,  Tacikistan üzerinden Özbekistan’ı etkileme imkanını vermektedir.

Tacikistan, 1992-1997 yılları arasında kanlı bir iç savaşa sahne olmuştur. Sovyetlerin Afganistan’ı işgali sırasında kendisini gösteren İslami Direniş hareketi, Tacikistan ile de bağlantılı olmuş ve Tacikistan’ı yakından etkilemiştir. Tacikistan iç savaşında; (i) kentli dokusu öne çıkmış ülkenin batısına hakim, Özbekistan’ın ve Rusya’nın desteğini arkasına alan eski komünist elit ile, (ii) kırsal dokusu öne çıkmış ülkenin doğusunda, İslami motifi belirgin, Birleşik Tacik Muhalefeti karşı karşıya gelmiş; savaşı, eski komünistler kazanmıştır. Fergana’da da toprakları bulunan Özbekistan, hep İslami aşırıcılığa karşı olmuştur. Tacikistan ve Fergana, İslami aşırıcılık bağlamında, Özbekistan’ın hassasiyet gösterdiği coğrafyalar olma özelliğini taşır. Onun içindir ki, Tacikistan iç savaşını eski komünistlerin kazanması, Özbekistan’ı rahatlatmıştır. Bunlar hatırlanınca, Katar’ın Tacikistan’daki varlığının Özbekistan’ı endişeye sevk edeceğini söylemek yanlış olmayacaktır.

Katar’ın kuracağı banka üzerinden Tacikistan’da var olması; ABD’ye, Katar üzerinden Özbekistan ve Çin ile “oynama” imkanı verecektir. ABD’nin Af-Pak bölgesindeki askeri varlığının lojistik desteği için Özbekistan’a ihtiyacı vardır ve Katar’ın, kuracağı banka marifetiyle, ABD’nin bu ihtiyacını karşılama potansiyeline sahip olabileceği akla gelmektedir. Tacikistan’daki Katar varlığının, Doğu Türkistan üzerinden, dolaylı olarak, ABD’ye Çin’i etkileme imkanı verebileceği de düşünülmektedir. Ayrıca, ABD’nin Tacikistan’daki Katar varlığı üzerinden Özbekistan ile oynama avantajına sahip olmasının, Ukrayna krizi bağlamında ABD ile karşı karşıya gelen Rusya için de anlamlı olacağı ve Rusya’nın “arka bahçesindeki” nüfuzunu zayıflatacağı da ifade edilebilir.

İmamali Rahmanov’un 1992’den beri Tacikistan’ın Cumhurbaşkanı olduğu ve Katar’ın Arap Baharındaki yeri hatırlandığında, ister istemez akla “Asya Baharı” da gelmektedir. “Asya Baharı”nın Tacikistan ile başlaması ve kırsal kesimde kendisini gösteren İslami motifli siyasal muhalefeti Tacikistan’da iktidara taşıması, Çin’i batıdan kucaklayan oldukça geniş bir coğrafyayı ABD’nin etkisine açacaktır. Bu, bölgede önümüzdeki birkaç yıl içinde “tansiyonun yükselmesi” sonucunu doğurabilecek bir durumdur. Bu takdirde de, acaba Orta Doğu’da “tansiyon düşer mi”, yoksa Orta Doğu’da bazı şeyler “gözlerden kaçırılır mı” soruları akla gelmektedir!…

osmetoz/ascmer, 25 Eylül 2014, www.ascmer.org


TÜRKİYE’DEKİ SEÇİMİN SONUÇLARI: GÖRÜŞLERİM VE DEĞERLENDİRMELERİM

Prof. Dr. Osman Metin Öztürk I. İki gün önce (28 Mayıs’ta) yapılan, cumhurbaşkanı seçiminin ikinci turunda, kullanılan ve geçerli sayılan oyların % 52.18’ni Sayın Erdoğan, % 47.82’sini de Sayın Kılıçdaroğlu aldı ve bu sonuçla Sayın Erdoğan üçüncü kez katıldığı cumhurbaşkanı seçiminden önde çıkarak bu koltuğa oturdu. Bu seçime katılma oranı, % 84 oldu. Cumhurbaşkanı seçiminin

DIŞARISI GÖZÜYLE TÜRKİYE’DEKİ 14 MAYIS SEÇİMLERİNE BİR BAKIŞ

Prof. Dr. Osman Metin Öztürk 14 Mayıs’taki seçimler yaklaşıyor… Seçim sürecinde daha önce medyada çok rastlamadığım, seçimlere dış politika gözlüğü ile bakan bazı yorumları ve değerlendirmeleri görmeye başladım. Bunu olumlu bir gelişme olarak görüyorum. Çünkü iç ve dış politika arasındaki karşılıklı ve bağımlı ilişki nedeniyle, seçimlere ilişkin öngörüleri sadece iç dinamiklere dayandırmak eksik bir yaklaşım

TÜRKİYE’DEKİ 14 MAYIS SEÇİMLERİNE YABANCI VE YERLİ SERMAYE AÇISINDAN BİR BAKIŞ

  Prof. Dr. Osman Metin Öztürk Yabancı sermayenin önemli bir kısmının ülkeyi terk ettiği, yerli sermayenin de çeşitli yollarla yurt dışına kaçmaya çalıştığı yazılıyor, konuşuluyor. Yeni bir şey değil, bunu biliyoruz. Peki, yabancı ve yerli sermayedeki bu kaçış niye? Bu kaçışın arkasındaki en temel etkenlerden biri, hiç şüphesiz, AKP/Sayın Erdoğan iktidarında ülkede hukuka olan bağlılığın/saygının

TÜRKİYE’DEKİ 14 MAYIS SEÇİMLERİ: RUSYA KENDİ ELİYLE KENDİ AYAĞINI BAĞLAR MI?

Prof. Dr. Osman Metin Öztürk Birçok kez yazdım… Önümüzdeki seçimler, dış politikadan (uluslararası ilişkilerden) soyutlanarak görülemez, görülmemelidir. Bu siyasetin doğasına aykırı olur. Bu seçim çok önemli. İnsanımız bir yol ayrımında; ya karanlığın zifiri karanlığa dönüşmesine evet diyecek ya da karanlıktan kurtulup aydınlık güzel günlere doğru yol almaya başlamak için evet diyecek… Bu seçimleri ben böyle

ABD’YE AİT İNSANSIZ HAVA ARACININ KARADENİZ’DE DÜŞMESİ ÜZERİNE

Prof. Dr. Osman Metin Öztürk Hatırlanacağı üzere, geçtiğimiz günlerde, Karadeniz’de uluslararası hava sahasında ABD’ye ait bir insansız hava aracı (İHA) düşmüş; ABD İHA’nın Rusya tarafından vurulduğunu iddia etmiş, Rusya ise İHA’nın “ani manevra” sonucu düştüğünü savunmuştu. Ve konu, daha sonra, Karadeniz’e düşen İHA’nın çıkarılmasına gelmişti. İlk başta, bunun nedeni, düşen ABD İHA’sının içerdiği teknoloji ile

E-mail: bilgi@ascmer.org

Tel: +90 532 414 48 98

Dükkan
© 2014 Tüm Hakları Saklıdır. Sitedeki yazılar ve analizler kaynak gösterilmeden kullanılamaz.