TÜRKİYE’NİN FİLİSTİN NEZDİNDEKİ DİPLOMATİK TEMSİLCİLİĞİNİ DOĞU KUDÜS’E TAŞIMASI ÜZERİNE…

Prof. Dr. Osman Metin Öztürk

Türkiye, Doğu Kudüs’te Büyükelçilik açmayı amaçlıyormuş, bu yönde bir niyete sahipmiş[i]… Konu, çok önemli; ancak anlaşılan o ki, Türkiye’yi yönetenler, iç politikadaki “ben yaptım, oldu” ya da “isteseler de, istemeseler de bu olacak” şeklindeki yaklaşımlarının uluslararası politikada da geçerli olabileceğini düşünüyorlar. Eğer öyle ise, bu doğru bir yaklaşım değildir ve yanlışlığı dış politikadaki “değerli” (!) ve giderek “derinleşen” yalnızlık üzerinden görülebilmektedir.

Türkiye, keşke bu açıklamayı yapmadan önce, Mısır’ın hazırlayıp BM Güvenlik Konseyi’nde dolaşıma sunduğu Kudüs konusundaki karar tasarısının sonucunu bekleseydi. Bu beklenmeden yapılmış olduğu için, söz konusu açıklamanın, uluslararası hukuk ve uluslararası politika bağlamında önemli ve anlamlı bazı yanları olduğu ve bunun görülmesi gerektiği değerlendirilmektedir.

Görülmesi gereken ilk husus, ABD’nin Kudüs konusundaki kararının İsrail’in 1980 yılında Kudüs konusunda aldığı karara güç vereceği ve Tel Aviv’in Kudüs’ün “tamamını” sahiplenmede elinin daha kuvvetli olduğudur. Çünkü artık ortada, bir “tanıma” kararı vardır. İsrail’in 1980’de aldığı Kudüs’ü ilhak (yani Kudüs’ün tamamının İsrail’in ülkesine dahil etme) kararı, ABD tarafından kabul edilmiştir, tanınmıştır. Doğru bulunmasa, ciddi rahatsızlık duyulsa da; İsrail, bir bütün olarak Kudüs’ü sahiplenme konusunda şimdi daha güçlü bir pozisyondadır. Peki, buradan ne çıkmaktadır? Buradan bana göre şu çıkmaktadır: Türkiye, Filistin nezdindeki diplomatik temsilciliğini Doğu Kudüs’e taşıyacağını açıklamak suretiyle, İsrail’in “benim” (!) dediği ve ABD’nin de İsrail’e ait olduğunu kabul etmiş (bunu tanımış) olduğu topraklarda, bir başka ülkenin (Filistin’in) diplomatik temsilciliğini açacağını ifade etmiş olmaktadır. Üstelik Filistin nezdindeki diplomatik temsilciliğinin seviyesini Büyükelçilik seviyesine çıkararak…

Ortada henüz “resmen” iki ayaklı (İsrail+Filistin) bir “birleşik devlet” modeli olmadığı için, Türkiye’den gelen açıklamayı, bugün itibarıyla, farklı şekillerde değerlendirmek imkânının bulunmadığı düşünülmektedir.

Görülmesi gereken bir başka husus da, uluslararası hukuk ile ilgilidir. Eğer Kudüs konusundaki tartışmalar bir kenarda tutulursa, mevcut koşullarda, Türkiye’nin Doğu Kudüs’te Filistin Büyükelçiliği açması demek, İsrail’in egemenliğini ve toprak bütünlüğünü yok varsayması anlamına da alınabilecektir. Filistin’i tanıyan ülkeler, Filistin’in BM nezdindeki 2012’de yenilenmiş mevcut statüsü (üye olmayan gözlemci ülke statüsü) ve BM önünde dalgalanan bayrağı,  bu anlamı ayrıca güçlendirmektedir diye düşünülmektedir.  Yani Türkiye’den gelen söz konusu açıklama, İsrail açısından düşmanca bir davranış, İsrail’e adeta “savaş açmak” gibi bir şey…

Mısır’ın BM Güvenlik Konseyi’ne sunduğu Kudüs konusundaki karar tasarısı, henüz oylanarak kabul görmemiş olduğundan, Türkiye’den yapılan açıklama doğru olmamıştır ve yukarıdaki mülahazalara neden olmuştur. Yapılan yorumlar, karar tasarısının BM Güvenlik Konseyi kararına dönüşmeyeceği, yani kabul görmeyeceği yönündedir. Eğer öyle olur, söz konusu oylamadan bir netice çıkmaz ise, Türkiye aynı zamanda, BM Şartı’nı, BM sistemini de ihlal etmiş olacaktır ki; bunun, son dönemde Türkiye’yi radikal ideolojilere destek vermekle itham eden girişimlere, dolayısıyla uluslararası sistemin dışına itme amacını giden çabalara güç katabileceği de akla gelmektedir.

Türkiye’den gelen açıklama, hem Türkiye’nin yalnızlığını artırıcı, hem Türkiye’yi hedef alan düşmanlıkları güçlendirici bir etkiye yol açmaktadır. Bu, ülkenin içerideki durumuna (politik, ekonomik ve askeri/güvenlik açılarından) bakıldığında, kendi elimizle kendi ayağımızı bağlamak anlamına gelmektedir.

Uzmanlık ve çalışma alanı uluslararası ilişkiler (dış politika, savunma, güvenlik) olan bir akademisyen olarak, söz konusu açıklamayı böyle görüyor ve değerlendiriyorum…

Dış politikada, “sorumsuz” bir gidişat var ve maalesef bu hız kesmiyor. Türkiye, “Ortadoğululaşma” yolunda ilerlemeye devam ediyor. Bugün de dahil, Orta Doğu’nun yıllardır içinde bulunduğu durum, bir türlü geride bırakamadığı her açıdan olumsuz tablo ortada gözler önünde iken, bu durum/tablo herkesçe biliniyor iken, Türkiye için bu gidişatın iyi bir şey olduğu söylenebilir mi?

Bedelini ülke olarak bizlerin (halkın) çekeceği, dış politikada maalesef kötü bir gidişat var…

İşin acı tarafı, insanı üzen tarafı nedir, biliyor musunuz?  Bu gidişat ile Türkiye’nin dış politikadaki “değerli”(!) yalnızlığı arasında neden-sonuç ilişkisinin kurulamaması… Birincisinin ikincisine yol açtığının görülememesi… Hem sıkıntı var deniliyor, hem de bu gidişattan dönülmüyor… Bir öz eleştiri yapılmıyor.

Aklıma şu da geliyor: Acaba bazı muhalefet partilerinin iktidarın dış politikadaki bu gidişatına destek vermesi, iktidarın dış politikada bir öze eleştiri yapmasına engel mi oluyor? İktidarın kendisini doğru yolda görmesine mi yol açıyor?

Nereden bakılırsa bakılsın, dış politikadaki tablo anlaşılır gibi değil!…

Alıntı olduğu için tırnak içinde verdiğim şu sözler ile hissiyatımı ortaya koyayım ve bitireyim: “Yazıktır bu ülkeye. Yazıktır bu vatana. Yazıktır, günahtır, ayıptır bu millete.”

Osmetoz/ascmer, www.ascmer.org, 18 Aralık 2017.

[i] “Erdoğan says Turkey aims to open embassy in East Jerusalem” https://www.reuters.com/article/us-usa-trump-israel-turkey/erdogan-says-turkey-aims-to-open-embassy-in-east-jerusalem-idUSKBN1EB0H7, 18.12.2017. Ve “Doğu Kudüs’te Büyükelçilik Açacağız.” Ortadoğu Gazetesi, 18 Aralık 2017, s.1, 10.

 

 

 


TÜRKİYE’DEKİ SEÇİMİN SONUÇLARI: GÖRÜŞLERİM VE DEĞERLENDİRMELERİM

Prof. Dr. Osman Metin Öztürk I. İki gün önce (28 Mayıs’ta) yapılan, cumhurbaşkanı seçiminin ikinci turunda, kullanılan ve geçerli sayılan oyların % 52.18’ni Sayın Erdoğan, % 47.82’sini de Sayın Kılıçdaroğlu aldı ve bu sonuçla Sayın Erdoğan üçüncü kez katıldığı cumhurbaşkanı seçiminden önde çıkarak bu koltuğa oturdu. Bu seçime katılma oranı, % 84 oldu. Cumhurbaşkanı seçiminin

DIŞARISI GÖZÜYLE TÜRKİYE’DEKİ 14 MAYIS SEÇİMLERİNE BİR BAKIŞ

Prof. Dr. Osman Metin Öztürk 14 Mayıs’taki seçimler yaklaşıyor… Seçim sürecinde daha önce medyada çok rastlamadığım, seçimlere dış politika gözlüğü ile bakan bazı yorumları ve değerlendirmeleri görmeye başladım. Bunu olumlu bir gelişme olarak görüyorum. Çünkü iç ve dış politika arasındaki karşılıklı ve bağımlı ilişki nedeniyle, seçimlere ilişkin öngörüleri sadece iç dinamiklere dayandırmak eksik bir yaklaşım

TÜRKİYE’DEKİ 14 MAYIS SEÇİMLERİNE YABANCI VE YERLİ SERMAYE AÇISINDAN BİR BAKIŞ

  Prof. Dr. Osman Metin Öztürk Yabancı sermayenin önemli bir kısmının ülkeyi terk ettiği, yerli sermayenin de çeşitli yollarla yurt dışına kaçmaya çalıştığı yazılıyor, konuşuluyor. Yeni bir şey değil, bunu biliyoruz. Peki, yabancı ve yerli sermayedeki bu kaçış niye? Bu kaçışın arkasındaki en temel etkenlerden biri, hiç şüphesiz, AKP/Sayın Erdoğan iktidarında ülkede hukuka olan bağlılığın/saygının

TÜRKİYE’DEKİ 14 MAYIS SEÇİMLERİ: RUSYA KENDİ ELİYLE KENDİ AYAĞINI BAĞLAR MI?

Prof. Dr. Osman Metin Öztürk Birçok kez yazdım… Önümüzdeki seçimler, dış politikadan (uluslararası ilişkilerden) soyutlanarak görülemez, görülmemelidir. Bu siyasetin doğasına aykırı olur. Bu seçim çok önemli. İnsanımız bir yol ayrımında; ya karanlığın zifiri karanlığa dönüşmesine evet diyecek ya da karanlıktan kurtulup aydınlık güzel günlere doğru yol almaya başlamak için evet diyecek… Bu seçimleri ben böyle

ABD’YE AİT İNSANSIZ HAVA ARACININ KARADENİZ’DE DÜŞMESİ ÜZERİNE

Prof. Dr. Osman Metin Öztürk Hatırlanacağı üzere, geçtiğimiz günlerde, Karadeniz’de uluslararası hava sahasında ABD’ye ait bir insansız hava aracı (İHA) düşmüş; ABD İHA’nın Rusya tarafından vurulduğunu iddia etmiş, Rusya ise İHA’nın “ani manevra” sonucu düştüğünü savunmuştu. Ve konu, daha sonra, Karadeniz’e düşen İHA’nın çıkarılmasına gelmişti. İlk başta, bunun nedeni, düşen ABD İHA’sının içerdiği teknoloji ile

E-mail: bilgi@ascmer.org

Tel: +90 532 414 48 98

Dükkan
© 2014 Tüm Hakları Saklıdır. Sitedeki yazılar ve analizler kaynak gösterilmeden kullanılamaz.