(2015-2016 Öğretim Yılı, Güz Dönemi)
Prof. Dr. Osman Metin Öztürk
30 Eylül 2015
I. DERSE VE DERSİN İŞLENİŞİNE DAİR BİLGİLER
a. Bu ders, ön koşullu bir derstir. Dersin ön koşulu, öğrencilerin örnek senaryonun uygulanmasına katılmasıdır. Başka bir ifade ile, bu dersi alan her öğrenci, kriz senaryosunda bir rol üstlenmek ve üstlendiği rolle, derste kriz senaryosunun icrasına katılmak zorundadır. Ders seçimlik olduğu için, bu zorunluluğu yerine getiremeyeceğini düşünen öğrencilerin, bu dersi seçmemelidirler.
b. Bu derste, öğrencilerin; (1) dört yıllık lisans öğrenimlerinin ilk üç yılında öğrendikleri (i) uluslararası hukuk, (ii) uluslararası politika ve, (iii) siyasi tarih bilgilerini uygulamada kullanmalarını sağlama; (2) uluslararası politikaya ilişkin analiz yeteneklerini geliştirme ve (3) kriz/gerginlik kavramının genel ve kapsayıcı anlamı nedeniyle, mezuniyet sonrası yaşamlarında işlerine yarayacak bir analitik düşünce anlayışına sahip olmalarını sağlama amaçları güdülmüştür. Bir başka açıdan da; öğrencilerin dış politika konularını analiz etme yetenekleri geliştirilmek suretiyle, (1) Dışişleri, dış ticaret, istihbarat, uluslararası, uluslarüstü resmi/özel kuruluşlar gibi kariyer alanlarına girişlerinde onları rakipleri karşısında güçlü kılma ve (2) genel olarak, -her kurum için anlamlı olan- zor/ani gelişen koşulları yönetme yeteneklerini geliştirme ve besleme amaçları güdülmüştür.
c. Krizler/gerginlikler, uluslararası ilişkilerin/politikanın en önemli konularından biridir. Aktörler, ya çıkarlarına zarar veren bir krizi önlemeye çalışırlar, ya da bir amaçlarına erişmek için krizi kullanırlar, yani kriz kendileri çıkarırlar. Dış politikada kriz yönetimi; (1) uluslararası hukuk, (2) uluslararası politika ve, (3) siyasi tarih bilgisi gerektiren bir alandır. Dersin uygulama bölümünde, öğrencilerin bu bilgileri kullanmaları beklenecektir.
d. Ders, dersin öğretim üyesinin “Dış Politikada Kriz Yönetimi” (Odak Yayınları, Ankara, 2004, 260 sayfa) başlıklı kitabından işlenecektir.
e. Gerek dersin öğretim üyesinin, gerekse uzmanların dersin konusuna ilişkin yayınlanmış makale ve kitapları, bu dersin yardımcı ders kaynağı olarak kabul edilecektir. Bu kaynaklar, derse ilişkin genel okuma kapsamında mütalaa edilecektir.
f. Öğrencilerin sorumluluğu; yukarıda ismi verilen kitapla sınırlı değildir, derste anlatılanlar ile sınırlıdır.
g. Yönetmelik gereği, derse ve özellikle senaryonun uygulanmasına devam aranacaktır.
h. Ders iki bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, dersin öğretim üyesi, aşağıda verilen haftalık konu planlamasında yer alan konuları kendisi anlatacak; ikinci bölümde de (son iki haftada da), öğrenciler, dersin öğretim üyesinin nezaretinde ve daha sonra verilecek kriz senaryosu başlangıç durumu (ve bu konudaki bilgilendirme) ışığında, kendi aralarında, kriz senaryosunu oynayacaklardır.
II. ÖRNEK SENARYONUN UYGULANMASINA İLİŞKİN HUSUSLAR
a. Öğrenciler, daha sonra verilecek kriz senaryosu (başlangıç durumu) bağlamında ismi sıkça geçen ve/veya isminin sıkça geçeceğini düşündükleri aktörlerden birini, temsil etmek üzere, seçeceklerdir.
b. Öğrenciler, kriz senaryosunun oynanacağı haftalarda, seçtikleri aktör adına (seçtiği aktörü temsilen) oyuna katılmak, oyun sırasında seçtikleri aktörün hak ve çıkarlarını koruma adına uygun görecekleri adımları atmak, bunları yapabilmek için de, haftalar öncesinden başlayarak seçtikleri aktöre ilişkin gelişmeleri (ulusal-uluslararası medya üzerinden) yakından takip etmek durumundadırlar.
c. Öğrenciler, örnek senaryodaki rollerini yazı ödev olarak sunacaklardır. Bu ödevde, seçtikleri aktörü kriz senaryosunun oynanmasında nasıl temsil ettiklerini, bu aktör adına kriz senaryosunun oynanmasında hangi adımları attıklarını, bu adımların arkasındaki düşünceyi ortaya koyacaklardır.
d. Öğrenciler, yazılı ödevlerini, ciddiyet içinde hazırlamak ve bu notta geçen tarihten önce dersin öğretim üyesine teslim etmek durumundadırlar.
e. Kriz senaryosunun oynanması, öğrencilerin bu derste başarılı olabilmesleri açısından son derece önemlidir. Çünkü:
(i) Öğrencilerin kriz senaryosunun oynanması sırasındaki performansları ve bu performanslarından çıkarılacak hazırlık dereceleri, 10 tam not üzerinden değerlendirilecektir.
(ii) Öğrencilerin verecekleri yazılı ödevler, 10 tam not üzerinden değerlendirilecektir.
(iii) Bu suretle (10+10=) 20 tam not üzerinden yapılacak bu değerlendirmeler, öğrencinin final sınavında dikkate alınacaktır.
(iv) Ayrıca öğrencilerin kriz senaryosunun oynanmasındaki rolleri, final sınavındaki sorulardan biri olacaktır. Öğrenciler, derste kriz senaryosunun oynanması sırasında attıkları adımları ve bu adımları niçin (hangi gerekçe ile) attıklarını, bu sorunun cevabı olarak yazacaklardır. Final sınavında sorulacak bu sorunun, en az 20 puan değerinde olması düşünülmektedir.
Kriz senaryosuna katılmayan ve/veya katılıp da hiçbir adım atmayan öğrenciler, yukarıdaki not avantajlarından yararlanamayacaklardır.
III. DERSİN HAFTALIK KONU PLANLAMASI
1. Hafta (30 Eylül 2015): Öğrencinin dersle ilgili olarak bilgilendirilmesi + Derse İlişkin Bazı Temel Kavramlar: Politika, Uluslararası İlişkiler, Uluslararası Politika, Dış Politika, Diplomasi.
2. Hafta (07 Ekim 2015): Derse İlişkin Bazı Temel Kavramlar: Ulusal Güç, Liderlik, Örtülü Operasyon.
3. Hafta (14 Ekim 2015): Derse İlişkin Bazı Temel Kavramlar: Asimetrik Savaş, Jeopolitika ve Jeostrateji.
4. Hafta (21 Ekim 2015): Uluslararası Uyuşmazlıkların Barış Yolu ile Çözümü: Diplomatik ve Siyasal Yöntemler.
5. Hafta (28 Ekim 2015): Resmi Tatil (1,5 günlük Cumhuriyet Bayramı tatili)
6. Hafta (04 Kasım 2015): Uluslararası Uyuşmazlıkların Barış Yolu ile Çözümü: Hukuk Yolları, Savaşa Varmayan Zorlama Yöntemleri.
7. Hafta (11 Kasım 2015): Kriz, Kriz Yönetimi ve Kriz Yönetimi Stratejileri
8. Hafta (18 Kasım 2015): Vize/Ara Sınavı (Tarih değişebilir.)
9. Hafta (25 Kasım 2015): Bir Kriz Yönetimi Örneği Olarak Küba Krizi: Kriz Öncesinde Uluslararası Politikada Koşullar, Krizin Seyri ve Genel Değerlendirmesi
10. Hafta (02 Aralık 2015): Birinci Körfez Savaşının Bir Kriz Yönetimi Örneği Olarak Değerlendirilmesi
11. Hafta (09 Aralık 2015): Kıbrıs Konusundaki Annan Belgesi’nin Bir Kriz Yönetimi Örneği Olarak Değerlendirilmesi
12. Hafta (16 Aralık 2015): Türkiye’nin Etken ve Edilgen Konumda Olduğu Kriz Yönetim Örneklerine Genel Olarak Bakış
13. Hafta (23 Aralık 2015): Örnek Kriz Senaryosu Uygulaması
14. Hafta (30 Aralık 2015): Örnek Kriz Senaryosu Uygulaması + Final Sınavı Hakkında Bilgilendirme.
IV. DİĞER HUSUSLAR
a. Her dersin başlangıcında, dersin kapsamı ile ilgisi olduğu düşünülen uluslararası politikaya ilişkin güncel gelişmelere değinilecektir. Öğrencilerin; dersin bu bölümüne hazırlanmış olarak gelmeleri ve aktif olarak katılmaları beklenecektir.
b. Öğrenciler, ders sırasında, dersin bütünlüğünü bozmayacak şekilde, derste ele alınan konular ile ilgili olarak soru sormakta özgürdürler. Keza, ders dışında da, dersin öğretim üyesinin odasına (Rektörlük, 2. Kat, R2-208) uğrayarak veya dersin öğretim üyesinin internet adreslerini (osmetoz@yahoo.com, metin.ozturk@ufuk.edu.tr, baskan@ascmer.org) kullanarak soru sorabilirler, görüşebilirler.
Öğrenciler, ders ile ilgili duyuruları ve güncel uluslararası gelişmeleri, dersin öğretim üyesinin web sayfasından (www.ascmer.org) takip edebilirler.
Öğrencilerime sağlık, huzur ve başarı dolu bir yarıyıl diliyorum.