CUMHURBAŞKANI ERDOĞAN’IN OSAKA (G-20) DEĞERLENDİRMELERİ ÜZERİNE

Prof. Dr. Osman Metin Öztürk, ASCMER Başkanı

Japonya’nın Osaka kentinde gerçekleşen G-20 Zirvesi’nin ardından değerlendirmelerde bulunan Cumhurbaşkanı Erdoğan, “S-400 iş bitti” açıklamasını tekrarlamış; “yaptırım söz konusu olmayacağını Trump’tan duymuş olduk” demiş… Gazetecilerin Başkan Trump’ın yaptırım olmayacağına dair % 100 bir ifade kullanıp kullanmadığı sorusuna da; “iki stratejik ortak arasında söz konusu değildir, olamaz diye düşünüyorum.” cevabını vermiş[i]

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın söz konusu açıklamaları; (i) Trump’ın bugün gelmiş olduğu nokta (ekibindeki değişimin seyri), (ii) Çin-ABD ticaret savaşının devam eden seyri, (iii) Ortadoğu’nun jeopolitiğini değiştirme sonucunu doğurma potansiyeli çok açık mevcut bölgesel gelişmeler, (iv) ABD’nin Ortadoğu’ya yönelik enerji politik merkezli güncel yaklaşımı ve (v) uluslararası ilişkilerin evrensel genel işleyiş kuralları ışığında, kaçınılmaz olarak zihinlerde soru işaretlerine yol açmaktadır.

Soru işaretlerini besleyen ve konu bağlamında anlamlı bulunan üç husus daha vardır. Bunlardan birincisi, Türkiye ile ABD arasındaki enerji ilişkisinin yoğunlaşma eğilimi göstermesi, Türkiye’nin ABD’den aldığı enerjide bir artışın olmasıdır. İkincisi ekonomik sıkıntı içinde olduğu bilinen Türk Hava Yolları (THY)’nın ABD’li Beoing firmasından 25’i kesin, 5’i opsiyonlu toplam 30 adet geniş gövdeli sivil yolcu uçağı satın almasıdır. Üçüncüsü de, G-20 Zirvesinden birkaç gün önce Brüksel’de gerçekleşen NATO Savunma Bakanları toplantısında, ABD’nin Şubat 2019’da Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler Antlaşması (Intermediate-Range Nuclear Forces Treaty-INF)’ndan çekilmesi sonrasında Rusya’nın artan füze denemeleri karşısında NATO’nun yeni Rus füzelerine karşı savunmasını artırma kararı alması ve Türkiye’nin de buna “evet” demiş olmasıdır.

Bu belirtilen hususlar ışığında ister istemez akla geldiği ifade edilen sorulardan bazıları şunlardır: ABD, yaşanan onca şeyden sonra S-400’ler konusundaki yaklaşımından vazgeçebilir mi, vazgeçerse niye vazgeçsin? Eğer bir vazgeçme söz konusu; bu, Türkiye’nin attığı-atacağı bir adımın, bir taahhüdün, ya da verdiği bir ödünün sonucu olabilir diye düşünülebilir mi? Son günlerde İdlib’deki gelişmeler üzerinden beliren Ankara-Moskova ilişkilerine dair soru işaretleri, bu bağlamda görülebilir mi? Washington’a rağmen Moskova ile yakınlaşabilmiş Ankara, bu saatten sonra Moskova’ya rağmen Washington ile yeniden yakınlaşabilir mi? Ankara’nın Moskova’ya ve bugüne kadar yaşananlara rağmen yeniden Washington’a yaklaşmasının, acaba Türkiye açısından “Çin alternatifi” üzerinde nasıl bir etkisi olabilir?

Yukarıdaki sorulardan sonuncusu bağlamında; hiç şüphesiz, diplomasi açısından, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın G-20 Zirvesinden hemen sonra Çin’i ziyaret edecek olmasının planlanmış olması son derecede anlamlıdır, isabetlidir. Japonya’dan Çin’e geçecek olan Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Çin temasları önemli bulunmaktadır. Zirveden hemen sonra Çin’i ziyaret edecek olmasının, hem Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın G-20 Zirvesinde yaptığı görüşmelerde kendisinin elini güçlendirdiğini, hem de Çin’in Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın G-20 Zirvesindeki görüşmelerini yakından takip ettiğini varsaymak gerekir. Açık olan, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Çin ziyaretinin Japonya’daki G-20 Zirvesinin “gölgesinde” ya da “etkisinde” gerçekleşeceğidir.

osmetoz/ascmer, www.ascmer.org, 29 Haziran 2019.

[i] https://tr.sputniknews.com/asya/201906291039513347-erdogan-g20-liderler-zirvesine-iliskin-basin-toplantisi-duzenliyor/, 29.6.2019.


TÜRKİYE’DEKİ SEÇİMİN SONUÇLARI: GÖRÜŞLERİM VE DEĞERLENDİRMELERİM

Prof. Dr. Osman Metin Öztürk I. İki gün önce (28 Mayıs’ta) yapılan, cumhurbaşkanı seçiminin ikinci turunda, kullanılan ve geçerli sayılan oyların % 52.18’ni Sayın Erdoğan, % 47.82’sini de Sayın Kılıçdaroğlu aldı ve bu sonuçla Sayın Erdoğan üçüncü kez katıldığı cumhurbaşkanı seçiminden önde çıkarak bu koltuğa oturdu. Bu seçime katılma oranı, % 84 oldu. Cumhurbaşkanı seçiminin

DIŞARISI GÖZÜYLE TÜRKİYE’DEKİ 14 MAYIS SEÇİMLERİNE BİR BAKIŞ

Prof. Dr. Osman Metin Öztürk 14 Mayıs’taki seçimler yaklaşıyor… Seçim sürecinde daha önce medyada çok rastlamadığım, seçimlere dış politika gözlüğü ile bakan bazı yorumları ve değerlendirmeleri görmeye başladım. Bunu olumlu bir gelişme olarak görüyorum. Çünkü iç ve dış politika arasındaki karşılıklı ve bağımlı ilişki nedeniyle, seçimlere ilişkin öngörüleri sadece iç dinamiklere dayandırmak eksik bir yaklaşım

TÜRKİYE’DEKİ 14 MAYIS SEÇİMLERİNE YABANCI VE YERLİ SERMAYE AÇISINDAN BİR BAKIŞ

  Prof. Dr. Osman Metin Öztürk Yabancı sermayenin önemli bir kısmının ülkeyi terk ettiği, yerli sermayenin de çeşitli yollarla yurt dışına kaçmaya çalıştığı yazılıyor, konuşuluyor. Yeni bir şey değil, bunu biliyoruz. Peki, yabancı ve yerli sermayedeki bu kaçış niye? Bu kaçışın arkasındaki en temel etkenlerden biri, hiç şüphesiz, AKP/Sayın Erdoğan iktidarında ülkede hukuka olan bağlılığın/saygının

TÜRKİYE’DEKİ 14 MAYIS SEÇİMLERİ: RUSYA KENDİ ELİYLE KENDİ AYAĞINI BAĞLAR MI?

Prof. Dr. Osman Metin Öztürk Birçok kez yazdım… Önümüzdeki seçimler, dış politikadan (uluslararası ilişkilerden) soyutlanarak görülemez, görülmemelidir. Bu siyasetin doğasına aykırı olur. Bu seçim çok önemli. İnsanımız bir yol ayrımında; ya karanlığın zifiri karanlığa dönüşmesine evet diyecek ya da karanlıktan kurtulup aydınlık güzel günlere doğru yol almaya başlamak için evet diyecek… Bu seçimleri ben böyle

ABD’YE AİT İNSANSIZ HAVA ARACININ KARADENİZ’DE DÜŞMESİ ÜZERİNE

Prof. Dr. Osman Metin Öztürk Hatırlanacağı üzere, geçtiğimiz günlerde, Karadeniz’de uluslararası hava sahasında ABD’ye ait bir insansız hava aracı (İHA) düşmüş; ABD İHA’nın Rusya tarafından vurulduğunu iddia etmiş, Rusya ise İHA’nın “ani manevra” sonucu düştüğünü savunmuştu. Ve konu, daha sonra, Karadeniz’e düşen İHA’nın çıkarılmasına gelmişti. İlk başta, bunun nedeni, düşen ABD İHA’sının içerdiği teknoloji ile

E-mail: bilgi@ascmer.org

Tel: +90 532 414 48 98

Dükkan
© 2014 Tüm Hakları Saklıdır. Sitedeki yazılar ve analizler kaynak gösterilmeden kullanılamaz.