ASYA: Güncel Gelişmeler ve Analizler
|
HUDSON INSTITUTE: ABD’NİN AFGANİSTAN’DAN ÇEKİLMESİ Prof. Dr. Osman Metin Öztürk Amerikan düşünce kuruluşu Hudson Enstıtute, Afganistan’da bugün yaşananlarla ilgili olarak, “Şimdi ne olacak? Afganistan’daki Amerikan Yenilgisinin Küresel Sonuçları”[i] başlıklı bir çalışma yayınlamış. Burada, bazı ufak eklemeler ile bu çalışmanın genel olarak tercümesine yer verilmiş ve sonlarda da kısa yorum ve değerlendirmede bulunulmuştur. Devamı… |
|
İKİNCİ S-400 FÜZE SAVUNMA SİSTEMİNİN ALINMASINI NASIL ANLIYORUM? Prof. Dr. Osman Metin Öztürk Bugünkü medyada, Türkiye’nin Rusya’dan ikinci bir S-400 hava savunma sistemi alacağı, buna dair pazarlıkların sürdüğü, tarafların anlaşmaya yakın olduğu yer alıyor. Bu yazının kaleme alındığı an itibarıyla, bu habere Ankara’dan yalanlama gelmediğini biliyorum. Şahsen, haberin doğruluğunu teyit etme imkânım bulunmamaktadır. Eğer doğru ise, çok dikkat çekici ve düşündürücü bulunması gereken bir gelişme… Devamı… |
|
AFGANİSTAN’IN KUZEYİ: TALİBAN, ABD, ÇİN VE TÜRKİYE Prof. Dr. Osman Metin Öztürk Taliban’ın, Afganistan’ın kuzeyinde, Özbekistan’ın güneyinde kalan Şibirgan kenti ile, Tacikistan’ın güneyinde kalan Kunduz kentini ele geçirdiği, ABD’nin de B-52 bombardıman uçakları ile Şibirgan’daki Taliban mevzilerini bombaladığı ifade ediliyor[i]. Afganistan kuzeyinde, Taliban’ın ele geçirdiği Şibirgan ve Kunduz vilayetleri, bu nedenle ABD’nin B-52 uçakları ile bombaladığı ve “hayalet gambot uçakları”[ii] sevk ettiği bölge, Çin’in Sincan-Uygur Özerk Bölgesine açılan Wakhan koridorunu kontrol açısından, dolayısıyla Çin-ABD rekabeti bağlamında, son derece önemlidir. Hatırlanacağı üzere, geçtiğimiz ay (Temmuz) içinde, bir Taliban heyeti Çin’i ziyaret etmiş, Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi ile bir araya gelmiş[iii] ve Taliban’dan, Çin’in Afganistan’ın yeniden inşası için yatırımlarını memnuniyetle karşılayacaklarını dair bir açıklama gelmişti[iv]. Pekin’den şu an itibarıyla bir açıklama gelmemiş olması, Çin’in, Taliban’ın Afganistan’ın kuzeyinde, Wakhan koridorunu yakından ilgilendiren söz konusu ilerleyişinden rahatsız olmadığı anlamına alınabilir. Bunlar, Taliban’ın Çin ile olan ilişkilerinin olumlu bir mecrada olduğuna işaret eden hususlar olarak görülüyor. Ve hiç şüphesiz, bunda, Sovyet işgali sırasında, Çin’in dolaylı yollardan İslami direnişçilere verdiği desteğin bugüne gelmiş hatırasının payı olduğu da ileri sürülebilir. Devamı… |
|
SURİYE’DE NELER OLUYOR, RUSYA NEYİN PEŞİNDE OLABİLİR? Prof. Dr. Osman Metin Öztürk İsrail’in, Suriye’deki Hizbullah ve İran bağlantılı hedeflere yönelik olarak 19 Temmuz’da başlattığı füze saldırıları, İsrail ile Rusya’yı karşı karşıya getirmiş gözüküyor[i]. Rusya’nın Suriye’deki “Muhalif Tarafları Uzlaştırma Merkezi” Başkan Yardımcısı General Vadim Kulit, İsrail’in Halep yakınlarına fırlattığı sekiz füzeden yedisinin, Humus yakınlarına fırlattığı dört füzenin hepsinin, Rus füze savunma sistemi tarafından düşürüldüğünü açıklamış ve İsrail’in bu saldırılarına tepki göstermiş… Londra merkezli Arap haber kaynağı Şark El Aswat’a dayandırılan dikkat çekici bir başka iddia da, Rusya Devlet Başkanı Putin’in, ABD Başkanı Biden ile yaptığı görüşmede, Rusya’nın İsrail’in Suriye’de artan faaliyetlerinden rahatsız olduğunu söylediği… Devamı… |
|
ÖZBEKİSTAN AFGANİSTAN SORUNUNDA ÖNE ÇIKABİLİR Mİ? Prof. Dr. Osman Metin Öztürk Özbekistan Cumhurbaşkanı Mirziyayev’in girişimiyle, Taşkent’te,15-16 Temmuz 2021 tarihlerinde “Orta ve Güney Asya: Bölgesel Bağlantısallık, Sınamalar ve Fırsatlar” konulu uluslararası bir konferans yapılıyor[i]. Konferansın temel amacının “bölgesel bağlantısallığın güçlendirilmesi” olarak ifade ediliyor. Konusu da, zamanlaması da dikkat çekici bir etkinlik… Devamı… |
|
ABD İRAN’A YÖNELİK YAPTIRIMLARI KALDIRIYORMUŞ… Prof. Dr. Osman Metin Öztürk İran’da geçtiğimiz 18 Haziran’da yapılan Cumhurbaşkanı seçiminin bir sonucu olarak, önümüzdeki Ağustos ayında Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani ile birlikte görevi yeni yönetime bırakacak olan mevcut Dışişleri Bakanı Zarif, ABD’nin tüm yaptırımları kaldıracağını ifade etmiş… Dışişleri Bakanı Zarif’in İran Parlamentosu’na sunduğu raporda, Biden Yönetiminin İran’a yönelik neredeyse tüm ABD yaptırımlarını kaldırmayı kabul ettiği yer alıyormuş[i].. Bu konu, esasen bir süredir dış basında yer alıyordu. Haberden öyle anlaşılıyor ki, geçen süre içerisinde, anlaşma konusundaki belirginlik daha da artmış… Fakat henüz ortada resmen ilan edilmiş bir anlaşma yok. Devamı… |
|
TALİBAN’DAN KAÇAN AFGAN ASKERLERİNİN TACİKİSTAN’A SIĞINMASI Prof. Dr. Osman Metin Öztürk Batılı ülkeler askerlerini Afganistan’dan çeker ve diplomatik temsilciliklerini kapatır ya da küçültür iken, Afganistan’ın kuzeyinde, Bedahşan’da da, Taliban’dan kaçan Afgan askerlerinin komşu Tacikistan’a sığındığı, bu suretle Tacikistan’a sığınan Afgan asker sayısının bini aştığı ifade ediliyor[i]. Bedahşah’ın konumu çok stratejik, çok değerli. Çünkü Çin’in Sincan-Uygur Özerk bölgesine komşu; Afganistan, Wakhan koridoru üzerinden Çin’in “sorunlu” bu bölgesine açılıyor. Devamı… |
|
HAZAR DENİZİ’NDEKİ ATEŞ KULESİ/PATLAMA Prof. Dr Osman Metin Öztürk Dün (Pazar), Hazar Denizi’nde su üzerinde büyük bir ateş kulesi belirmiş, patlama yaşanmış ve bu görüntü başlangıçta Azerbaycan’ın Hazar Denizi’ndeki petrol platformu ile ilişkilendirilmiş… Ancak Azerbaycan’ın Devlet Petrol Şirketi SOCAR bu iddiaları ret eden bir açıklamada bulunmuş… SOCAR, kendileri tarafından kontrol edilen açık deniz sahalarında ve endüstriyel yapılarda herhangi bir olay yaşanmadığını, petrol platformlarında veya gemilerde herhangi bir kaza olmadığını, çalışmaların normal şekilde devam ettiğini, ateş kulesi görüntüsünün Hazar Denizi’nde çok sayıdaki çamur volkanlarından birinin patlamasından kaynaklandığını açıklamış[i]… SOCAR’ın bu açıklaması, gerçeğin ifadesi ise, sevinirim. Devamı… |
|
AFGANİSTAN ÇOK ZOR BİR KONU Prof. Dr. Osman Metin Öztürk Taliban Afganistan’da ilerlemeye devam ederken, ABD Başkanı Biden, bugün (Cuma) Beyaz Saray’da, Afganistan Cumhurbaşkanı Eşref Gani ve Afganistan Ulusal Yüksek Uzlaşma Konseyi Başkanı Abdullah Abdullah ile görüşüyor. Görüşmenin konusu belli; Afgan hükümeti ile Taliban arasındaki ABD destekli barış görüşmeleri. Taraflar arasındaki görüşmelerin nasıl başlatılabileceği ele alınacak[i]… Devamı… |
|
TÜRKİYE’DE SİYASETE BAKIŞ: HDP’NİN KAPATILMASI DAVASI Prof. Dr. Osman Metin Öztürk Parti kapatmak hoş bir şey değil. Demokrasi ile bağdaşırlığı tartışmaya açıktır. Ancak bir de, kişileri bağlayan, bir “olan hukuk” vardır. Demokrasiyi/özgürlüğü öne çıkarıp, olan hukuku arkaya itemeyiz. Hukuk, farklı olanların bir arada yaşamasına imkân verir, birlikte yaşamı kolaylaştırır. Hukuk, kişilere demokrasi ve özgürlük anlamında bir alan açar. Demokrasilerde, kişilerin demokratik haklarını kullanımlarının ve özgürlüğe dair fiillerinin bu alan içinde kalması, hukuksal bir zorunluluktur. Bu, çağdaş demokratik yönetimlerde, Batılı ülkelerde, bu şekildedir. Hukukun açtığı alanın dışına çıkan partiler kapatılır. Esasen parti kapatma, toplumun ekonomik, sosyal, kültürel gelişme düzeyinin ürünü, bunlara bağlı, siyasal bilinçlenme ile, siyasal olgunluk ile ilgili bir konudur. Çağdaş demokratik yönetimlerde, batılı ülkelerde, parti kapatmanın çok fazla yaşanmamasının nedenini bunda görmek gerekir. Giriş niteliğindeki bu genel açıklamalardan sonra, somut konuya, HDP’nin kapatılması konusuna geleyim. Evet, HDP’nin kapatılması gerektiğini düşünüyorum. İki de temel nedenim var. Devamı… |